Excel, sadece basit hesaplamalar için değil, aynı zamanda karmaşık veri analizleri için de güçlü matematiksel formüller sunar. Bu makalede, veri analizi ve raporlama süreçlerinde sıkça kullanılan ETOPLA, ÇOKETOPLA, TOPLA.ÇARPIM, YUVARLA ve TAMSAYI gibi önemli formülleri A’dan Z’ye inceleyeceğiz. Bu formüllerin ne işe yaradığını, nasıl kullanıldığını ve pratik örneklerle nasıl uygulandığını öğrenerek Excel becerilerinizi bir üst seviyeye taşıyacaksınız.
1. ETOPLA (SUMIF): Koşullu Toplama
ETOPLA formülü, belirli bir koşulu sağlayan hücrelerin toplamını hesaplar. Örneğin, belirli bir bölgedeki satışları veya belirli bir üründen elde edilen geliri toplamak için kullanılabilir.
-
Sözdizimi:
ETOPLA(aralık; ölçüt; [toplam_aralığı])aralık: Koşulun değerlendirileceği hücre aralığı.ölçüt: Hangi hücrelerin toplanacağını belirleyen koşul.toplam_aralığı: (İsteğe bağlı) Toplanacak hücrelerin aralığı. Belirtilmezse,aralıkiçindeki hücreler toplanır.
-
Örnek: A1:A10 aralığında “Elma” olan hücrelerin karşılık gelen B1:B10 aralığındaki değerlerini toplamak için:
=ETOPLA(A1:A10;"Elma";B1:B10)
2. ÇOKETOPLA (SUMIFS): Birden Fazla Koşullu Toplama
ÇOKETOPLA formülü, birden fazla koşulu sağlayan hücrelerin toplamını hesaplar. ETOPLA’ya göre daha gelişmiştir ve daha karmaşık analizler için kullanılabilir.
-
Sözdizimi:
ÇOKETOPLA(toplam_aralığı; ölçüt_aralığı1; ölçüt1; [ölçüt_aralığı2; ölçüt2]; ...)toplam_aralığı: Toplanacak hücrelerin aralığı.ölçüt_aralığı1: İlk koşulun değerlendirileceği hücre aralığı.ölçüt1: İlk koşul.ölçüt_aralığı2; ölçüt2: İkinci koşul ve aralığı (ve gerekirse diğer koşullar).
-
Örnek: A1:A10 aralığında “Elma” olan VE B1:B10 aralığında “Bölge 1” olan hücrelerin karşılık gelen C1:C10 aralığındaki değerlerini toplamak için:
=ÇOKETOPLA(C1:C10;A1:A10;"Elma";B1:B10;"Bölge 1")
3. TOPLA.ÇARPIM (SUMPRODUCT): Dizi Çarpımı ve Toplamı
TOPLA.ÇARPIM formülü, karşılık gelen bileşenleri dizilerde çarpar ve bu çarpımların toplamını döndürür. Özellikle ağırlıklı ortalama hesaplamaları ve karmaşık veri analizleri için kullanışlıdır.
-
Sözdizimi:
TOPLA.ÇARPIM(dizi1; [dizi2]; [dizi3]; ...)dizi1,dizi2,dizi3: Çarpılacak diziler.
-
Örnek: A1:A3 aralığındaki değerleri B1:B3 aralığındaki değerlerle çarparak sonuçları toplamak için:
=TOPLA.ÇARPIM(A1:A3;B1:B3)
4. YUVARLA (ROUND): Sayıları Yuvarlama
YUVARLA formülü, bir sayıyı belirtilen sayıda ondalık basamağa yuvarlar.
-
Sözdizimi:
YUVARLA(sayı; sayı_rakamlar)sayı: Yuvarlanacak sayı.sayı_rakamlar: Yuvarlanacak ondalık basamak sayısı.
-
Örnekler:
=YUVARLA(3.14159;2)sonucu 3.14 olur.=YUVARLA(123.45;-1)sonucu 120 olur (onlar basamağına yuvarlama).
5. TAMSAYI (INT): Sayının Tam Kısmını Alma
TAMSAYI formülü, bir sayının tam kısmını (ondalık kısmını atarak) döndürür.
-
Sözdizimi:
TAMSAYI(sayı)sayı: Tam kısmı alınacak sayı.
-
Örnekler:
=TAMSAYI(3.14159)sonucu 3 olur.=TAMSAYI(-4.5)sonucu -5 olur (negatif sayılarda bir alt tam sayıya yuvarlar).
Pratik Kullanım Alanları:
- Satış Raporları: Bölgelere göre toplam satışları hesaplamak (ETOPLA, ÇOKETOPLA).
- Ağırlıklı Ortalama Hesaplamaları: Not ortalaması veya portföy getirisi gibi (TOPLA.ÇARPIM).
- Finansal Hesaplamalar: Para birimlerini belirli bir ondalık basamağa yuvarlamak (YUVARLA).
- Veri Temizleme: Ondalık kısımları atarak tam sayılarla çalışmak (TAMSAYI).
Özet:
Excel’de sıkça kullanılan ETOPLA, ÇOKETOPLA, TOPLA.ÇARPIM, YUVARLA ve TAMSAYI formüllerini detaylı bir şekilde inceledik. Bu formülleri doğru kullanarak veri analizi ve raporlama süreçlerinizi daha verimli hale getirebilirsiniz.
